دبی یعنی چه؟
 دبی یا ظرفیت یا فلو چیست؟

آبده یا دِبی (به فرانسوی: débit) در منابع آب به حجم آب جابجا شده از یک مقطع مشخص (رودخانه، کانال آب، دریچه سد، لوله یا هر سازه دیگر) در مدت زمان مشخص آبـِده یا دِبی گفته می‌شود. واحد دبی m3/s (متر مکعب بر ثانیه) می‌باشد. که معمولاً برای اندازه گیری جریان استفاده می‌شود.
دبی در مبحث دیگ بخار

مطلبی وجود دارد که موجب تعجب می‎شود: شما نمی‎توانید فشار، دما و سطح را کنترل کنید بلکه تنها فاکتور قابل کنترل دبی است. شما فشار و دما را در بویلر توسط کنترل دبی سوخت و هوا کنترل می‎کنید. همچنین حفظ سطح آب با کنترل دبی آب انجام می‎شود. افزایش دبی، بسته به جهت جریان، فاکتور مورد اندازه گیری را افزایش یا کاهش می‎دهد.

021-66791775

0910-6618679

معمولا اولین توضیح من به سوال اپراتورهایی که مشکل کنترل فشار، دما یا سطح دارند همین است. آن‎ها پاسخ سوال خود را از من نمی‎گیرند بلکه تعریفی از مفهوم جریان و چگونگی تاثیر آن بر فاکتورهای دیگر اندازه‎گیری را از من می‌‎گیرند که نهایتا با استناد به آن مشکل را رفع می‎کنند.
نحوه محاسبه دبی در دیگ بخار

حال که این مفهوم را دریافتید بهتر است به نحوه کنترل دبی برای رسیدن به وضعیت مطلوب در واحد دیگ بخار بپردازیم.
برای این کار ۲ روش وجود دارد:

قطع و وصل کردن یا تغییر دادن نرخ دبی: برای تنظیم سطح در مخزن مواد شیمیایی، وقتی مقدار مواد کم شود شیر ورودی را باز و با رسیدن به حد مورد نظر شیر را می بندیم. این همان کنترل با قطع و وصل جریان است.
یک شیر شناور در مخزن جبرانی با پایین رفتن سطح باز شده و جریان آب وارد مخزن شده و با پر شدن آن شیر بسته می شود.

البته باید درباره این ۲ روش باید اطلاعات بیشتری کسب کنیم که آن را به مقاله بعدی در رابطه با کنترل موکول کرده و اکنون به خود جریان می‎پردازیم.

قبول این که ما فقط می‎توانیم دبی را کنترل کنیم، درک بهره برداری واحد بویلر را بسیار آسان می‎کند.

هر پوند بخار که از بویلر خارج می شود باید با یک پوند آب ورودی به آن مطابقت کند. در غیر این صورت سطح آب در واحد به طور غیر معمول تغییر خواهد کرد. کلیه مقادیر هدر رفت آب در فرایند باید در ورودی آب به بویلر جبران شود.

علت افت فشار بخار که باید توسط اپراتور کنترل شود

انرژی خارج شده از بویلر توسط بخار، باید با ورود جریان سوخت جبران شود. اگر انرژی خروجی توسط بخار بیشتر از آنچه توسط سوخت وارد بویلر می‎شود باشد، فشار بخار افت خواهد کرد. انرژی حاصل از سوخت باید تلفات انرژی دفع شده توسط دود را نیز جبران کند. مجموع جریان‎های ورودی به بویلر باید با مجموع مقادیر خروجی از آن مطابقت کند در غیر این صورت نمی‎توان به شرایط مطلوب دست یافت. این کار توسط اپراتور کنترل می‎شود.
دبی‎هایی که اپراتور واحد بویلر باید به آن‎ها توجه کند

اصولا اپراتور بویلر، کنترل جریان سیالات را بر عهده دارد. انرژی مورد نیاز برای گرمایش آب یا تولید بخار از سوخت تامین می‎شود و کنترل انرژی آزاد شده از سوخت را اپراتور با کنترل دبی سوخت انجام می‌دهد. جریان دیگری که اپراتورها آن را کنترل می‎کنند جریان الکترون‎ها در مدارهای الکتریکی است. انجام این کار مستلزم درک نحوه برقراری جریان الکتریکی و چگونگی تاثیر آن بر فشار و دمای تحت کنترل شما است.

تمام سیالات دارای جرم هستند. اصولا آب سنگین تر از نفت کوره است. گاز طبیعی سبک تر از هوا است، ولی با این حال دارای جرم می‎باشد. گاز و هوا کمی پیچیده تر هستند زیرا قابل تراکم بوده و حجم آنها با فشار تغییر می‎کند. در عمل رابطه جریان و فشار فارغ از خود سیال ثابت است.
قانون برنولی چیست؟

سنجش جریان با استفاده از فشار دیفرانسیلی طبق قانون برنولی است. برنولی رابطه بین افت فشار و جریان را در قرن ۱۷ کشف کرد و چون این موضوع از قوانین طبیعی فیزیک است U از آن استفاده می‌کنیم. برای این که هوا بین ۲ نقطه جریان یابد، فشار نقطه اول بیش از نقطه دوم باشد.

هر چه این اختلاف فشار بیشتر باشد سرعت جریان بیشتر خواهد بود. اگر به تغییرات کوچک فشار جوی که باعث تولید باد می‎شود دقت کنید در می‎یابید که برای حرکت هوا اختلاف فشار چندانی مورد نیاز نیست. برنولی کشف کرد که فشار کلی هوا فقط با اصطکاک تغییر می‎کند و این فشار کلی مجموع فشار استاتیکی و دینامیکی است. اندازه گیری فشار استاتیکی ، دینامیکی و کل در شکل زیر توضیح داده شده است.

فشار استاتیک فشاری است که تحت تاثیر جریان نیست. توجه داشته باشید که اتصال به گیج عمود بر جریان است. گیج سنجش فشار کلی، در مسیر جریان قرار گرفته و بنا بر این فشار استاتیک و دینامیک در گیج سنجیده می‎شود. آن چه به طور حقیقی در نازل درون جریان اتفاق میوفتد ضربات متحرک مایع به محل اتصال و تبدیل سرعت به فشار استاتیک مضاعف می‎باشد. اندازه گیری فشار دینامیکی مستلزم گیج مخصوص است که اختلاف بین فشار استاتیک و فشار کل را می‎سنجد. با این کار می‎توان سرعت سیال را مستقل از فشار استاتیک تعیین نمود. تعیین سرعت در بالا دست لوله پمپ که در آن فشار پایین تر است همانند پایین دست لوله است.

اندازه گیری فشارهای استاتیک، دینامیک و کل (دبی)

اندازه گیری فشارهای استاتیک، دینامیک و کل (دبی)